به گزارش بورس و بانک و به نقل از پایگاه خبری سازمان بیمه سلامت ؛ همچنین در راستای اهداف برنامه ششم توسعه و تکالیف قانونی مانند قوانین بودجه و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه سلامت، سازمان بیمه سلامت نیز موظف شده که برنامه نسخه نویسی الکترونیک و حذف تدریجی دفترچه‌های کاغذی را اجرایی کند.
سازمان بیمه سلامت ایران طرح نسخه نویسی الکترونیک را سال 1398 با اجرا در ۲۳۵ شهر شروع کرد و پس از شیوع ویروس کرونا، اجرای نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک شتاب بیشتری گرفت.
حال در اکثر شهرهای کشور نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک اجرا می‌شود. موضوعی که به ویژه در شیوع بیماری کرونا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است.
برای اطلاع از اجرای این برنامه به سطح شهر و یکی از ازمایشگاه‌ها مراجعه کردیم تا در خصوص مشکلات و موانع اجرای این طرح بیشتر آشنا شویم.
دکتر توسلی مسئول فنی آزمایشگاه آینده اجرای این طرح را بسیار روشن و موفقیت آمیز توصیف کرده و می‌گوید: اجرای چنین اقدامی از ضروریات هر کشوری است تا سیستم نظام مندی داشته باشیم ولی شروع چنین برنامه های گسترده ای باید در ابتدا از انعطاف پذیری مناسب نیز برخوردار باشد. متاسفانه محدودیت های زیادی برای کاربر ایجاد شده است که مشکل ساز است. از طرفی پزشکان با سامانه‌ها و سیستم آشنایی نداشته که همین موضوع مشکلاتی را برای آنان به وجود آورده که تنها با برگزاری چند دوره آموزشی میتوان این مشکلات را به راحتی حل کرد.
وی ادامه می‌دهد: متاسفانه سیستم موجود هوشمند نیست به همین دلیل باید در شروع کار مدتی زمان در نظر گرفته شود تا کاربران نسبت به آن آگاهی کامل داشته و اشکالات کار مشخص شود. برای مثال پزشک برای تجویز یک آزمایش باید همان کلمه مورد نظر تعریف شده را جست و جو کند و همانند گوگل نیست که پیش فرض داشته باشد به همین دلیل مدام با ما تماس می‌گیرند که چگونه باید آزمایش مورد نظر را در سیستم پیدا کنند چرا که برخی آزمایشها چندین کد و اسم های مشابه هم دارند. در ابتدا باید نحوه جست و جو اصلاح شده و امکان اتخاب به پزشک داده شود.
مسئول فنی آزمایشگاه توسلی ادامه می‌دهد: از طرفی پزشک معمولا با اشتباهاتی از کد غیر معمول استفاده می کند که منجر به دوباره کاری آزمایش هم برای بیمار و هم آزمایشگاه می شود. همچنین در پذیرش آزمایش ممکن است اشتباهاتی صورت گیرد که نیاز به اصلاح دارد ولی متاسفانه در سیستم اجازه حذف به کاربر داده نمی‌شود.
وی می‌گوید: برخی عمل ها نیاز به انجام چندین نمونه آزمایش دارند ولی این اجازه در سیستم داده نمی شود که کل نمونه ها را انجام دهیم. سوال این است که آیا باید هزینه آن را از بیمار دریافت کنیم؟ متاسفانه محدودیت هایی برای کاربران گذاشته شده است که در شروع کار دردسر ساز است به همین دلیل باید اختیارات لازم را به کاربر دهند و آرام آرام محدودیت ها را پیش ببرند. البته ما این مشکلات را بارها از طریق انجمن به بیمه سلامت انعکاس داده ایم که بخشی از آن برطرف شده ولی همچنان مشکلات وجود دارد و باید هر چه سریعتر رفع شود.
یکی از مسئولان داروخانه ها که بیش از 35 سال در این حوزه مشغول فعالیت است، می‌گوید: ما با سازمان بیمه سلامت ایران همواره همکاری داشته و مشکلی در همراهی با اجرای این طرح نداریم. مشکل اصلی ما مشکل مردم است. بیماران در هنگام قطعی برق و اینترنت با مشکل مواجه می شوند و تنها با یک کد نمی توان به آنها خدمت ارائه کرد. البته این مسائل مربوط به بیمه سلامت نیست ولی در این شرایط حداقل می‌توان برای بهبود روند اقدامات علاوه بر کد،  دارو به صورت نسخه در اختیار بیمار نیز قرار گیرد.
محمد شریفی یک داروساز که تجربه فعالیت در داروخانه های بسیاری را داشته نسبت به طولانی شدن فرآیند نسخه پیچی در دارخانه‌ها ابراز نارضایتی کرده و می‌گوید: متاسفانه برای گروه های مختلف سامانه‌های متعددی در نظر گرفته شده است که این موضوع تنها باعث صف های طولانی و بیشتر شدن مدت زمان رسیدگی به یک نسخه می شود. از طرفی بسیاری از کاربران با این سامانه‌ها آشنایی نداشته که لازم است حتما دوره های آموزشی برای کلیه موسسات از طریق سازمان فنی و حرفه ای برگزار شود تا این مشکلات هر چه سریعتر برطرف شود.
وی به مشکلات گزارش گیری نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: ما در آخر هر ماه وظیفه داریم که نسخه‌ها را لیست کنیم . در سازمان تامین اجتماعی به صورت ماهانه گزارش ها با شماره ردیف در سامانه وجود دارد ولی متاسفانه این موضوع در سازمان بیمه سلامت وجود نداشته و ردیف نسخه های الکترونیک در گزارش ها خالی باقی می ماند. باید توجه داشت که برخی داروخانه‌ها به ویژه در شهرستان‌ها دارای سقف هستند که برای اقدامات و خدمات دهی مناسب باید گزارش روزانه داشته باشند.
این داروساز ادامه می‌دهد: یک داروخانه برای اینکه بتواند نسخه نویسی الکترونیک را به خوبی انجام دهد باید نرم افزار و امکانات لازم را داشته باشد در حالی که بسیاری از داروخانه‌ها از این امکانات برخوردار نبوده و به روز کردن نرم افزارها برای آنان هزینه بر است به همین دلیل لازم است که تسهیلاتی برای آنان در نظر گرفته شود و در کنار آموزش این اقدام را انجام دهند.
وی تاکید می‌کند: الکترونیکی شدن فرآیندها ابتدا باید از سوی پزشکان انجام میشد و بعد به مرحله داروخانه می‌رسید ولی اکنون این موضوع برعکس شده است در حالی که بیمه باید قبل از هر اقدامی پزشکان را برای انجام این اقدام توجیه می‌کرد. در صورتی که این موضوع محقق میشد بسیاری از هزینه ها به داروخانه ها تحمیل نشده و روند کار با سرعت بیشتری پیش میرفت ولی عملا شاهد هستیم که تمام این اقدامات به ضرر داروخانه ها شده است.
دکتر رضایی، معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران در پاسخ به این مشکلات می‌گوید: ما در مرحله گذار از روش سنتی به مرحله الکترونیک و دیجیتال هستیم و مسلما در ابتدای کار با مشکلات و مقاومت‌هایی از سوی مراکز ارائه دهنده خدمت مواجعه خواهیم بود که روز به روز با انعکاس این بازخوردها در تلاش برای رفع مشکلات و سهولت در اجرای فرایند هستیم.
وی ادامه می‌‌دهد: مراکز دولتی به دلیل بحران کرونا نتوانستند زیرساخت های لازم را به طور کامل فراهم کنند و به همین دلیل پیشرفت کار در مراکز خصوصی بیشتر از مراکز دولتی بوده است وعمدتا سیاست کلی ما این بوده که از سیاست‌های تشویقی استفاده کنیم. البته مشکلات قطعی برق و اینترنت از دیگر مسائلی است که روند پیشرفت کار را کمی کند کرده است که امیدواریم با صبوری مردم و همراهی مسولین شاهد رفع این مشکلات باشیم.
وی تاکید کرد: مسلما در ابتدای هر کاری برخی مشکلات وجود دارد که ما در سازمان بیمه سلامت ایران با شناسایی مشکلات و نظر کارشناسان روز به روز در حال رفع آن هستیم تا مردم و ارائه دهندگان خدمت دغدغه کمتری در این زمینه داشته باشند. البته برخی از موارد مطرح شده مثل هشدار در زمان پر شدن سقف خدمات، امکان حذف نسخه، تسهیل جستجوی آزمایشات با استفاده از کلید واژه های مرتبط در سامانه و... برطرف شده است و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. در این راستا دوره های آموزشی به صورت روتین توسط ادارات کل استانی در حال برگزاری است تا ابهامات موجود در این زمینه ها برطرف گردد. هم چنین امکان دسترسی به راهنما و چگونگی ثبت نسخه نیز در سامانه فراهم است.
شایان ذکر است سازمان بیمه سلامت ایران تاکیدی به استفاده از پنل خود در موسسات ندارد و در صورتیکه نرم افزار موسسات دارای مجوز از سازمان بیمه سلامت باشد ، موسسات می توانند از آن بستر، نسخ الکترونیک را ثبت نمایند و بدین شکل مشکل  استفاده همزمان از چند درگاه نیز برای آنها برطرف می گردد.  
وی ادامه می دهد : برخی دیگر از مشکلات نیز مربوط به  به ضریب نفوذ سازمانهای بیمه گر می شود. در کلانشهری مثل تهران که کمتر از 10 درصد از مطب های خصوصی طرف قرارداد بیمه ها هستند دسترسی کمتری به پزشکان داریم ولی در سایر شهرهای کشور بیش از 90 درصد پزشکان طرف قرارداد سازمان بوده و همکاری مطلوبی در این زمینه وجود دارد. با این حال امکان ثبت نام پزشکان غیر طرف قرارداد در سامانه ایجاد شده است و این پزشکان نیز می توانند با ثبت نام در این سامانه، نسبت به ثبت نسخ الکترونیک اقدام نمایند.
وی تاکید می‌کند: اگر خواهان تحول بنیادین در حوزه سلامت هستیم باید زیرساخت های مهم آن نیز فراهم شود که یکی از مهمترین آن بحث سلامت الکترونیک بوده که  نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک یکی از گام های اساسی است که امیدواریم همکاران پزشک در کلیه گروه های پزشکی با ما همکاری داشته باشند.
معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران ادامه می‌دهد: سازمان بیمه سلامت بدون اینکه نگرانی خاصی در سطح جامعه ایجاد شود دفترچه های کاغذی را در سال 1400 حذف کرد و اکنون بدون نیاز به دفترچه خدمات الکترونیک ارائه می‌شود که اتفاق بزرگی محسوب می‌شود.
وی تاکید می‌کند: تمام زیرساخت هایی لازم از نظر الکترونیکی در بیمه سلامت به منظور ارائه خدمات شهروند محور در صدور و تمدید بیمه نامه ها، نسخه نویسی، تبادل و رسیدگی الکترونیک، مدیریت هوشمند خدمات فراهم شده است و مشکلات موجود به مرور برطرف خواهد شد کما اینکه از اجرای طرح تاکنون مشکلات بسیاری حل شده است.
رضایی می‌گوید: ما از نظر اجرایی در میانه راه تحقق نسخه نویسی الکترونیک هستیم . شاخص کشوری ما در نسخه نویسی الکترونیک هم اکنون حدود 50 درصد است.  باید توجه داشت که این پروژه اگر کامل شود آثار مثبتی در مدیریت سلامت کشور می تواند فراهم کند. همواره این دغدغه را داریم که در حین توسعه و پیشرفت برنامه‌های الکترونیک آسیبی به ارائه خدمت ما وارد نشود که  امیدورایم با مساعدت پزشکان و سایر ارائه دهندگان خدمات به این هدف دست یابیم.
وی ادامه می‌دهد: در سال 1400 تفاوت تعرفه‌ای برای نسخ الکترونیک و غیر الکترونیک قائل بودیم به گونه ای که کسانی که مبادرت به تجویز نسخه الکترونیک می کردند هم از تعرفه 20 درصد بالاتر برخوردار بوده و هم در پرداخت‌ها دارای اولویت بودند به گونه ای که نسخ الکترونیک به موقع پرداخت می‌شد.علاوه بر این تسهیلاتی نیز برای به روز کردن امکانات داروخانه‌ها و مراکز ارائه دهنده خدمت در نظر گرفته شده است.باید توجه داشت که در ابتدای هر اقدامی این مشکلات وجود دارد و ما در مسیر اجرای این طرح مشکلات را شناسایی و رفع می کنیم که کمی نیاز به همراهی و صبوری دارد.
با توجه به محدودیت زمانی که در تبصره 17 قانون بودجه 1400 پیش بینی شده، از آذر ماه سازمان‌های بیمه ‌گر اجازه ندارند پرداختی برای اسناد غیر الکترونیک داشته باشند و براساس زمانبندی این اقدام تا آبان ماه سال جاری باید تحقق یابد حال باید دید که بیمه سلامت با وجود مشکلات موجود چه راه حلی براین موضوع در نظر خواهد گرفت تا در نهایت رضایت ارائه دهندگان و گیرندگان خدمت را در پی داشته باشد.