نگاهی به آمارها و روند بازدهی بخش‌های مختلف اقتصادی کشور در طول شش‌‌ماهه سالجاری؛ بیانگر آن است که بازار سرمایه و به طور مشخص بورس تهران در مقایسه با بازارهای رقیب از جمله مسکن، ارز و سکه از بازدهی به مراتب بهتر و بیشتری برخوردار بوده است. نماگرهای اقتصادی و آمارهای منتشره در خصوص روند تغییر نرخ‌ها و شاخص‌ها در سایر بازارها طی نیمه اول سالجاری عملکرد زیر را به لحاظ بازدهی نشان می‌دهد.
- بازار ارز: نرخ دلار از 12.900 تومان در ابتدای سالجاری با 11 درصد رشد منفی در ابتدای مهر ماه به 11.450 تومان کاهش یافته است.
- بازار سکه: نرخ سکه بهار آزادی از 4.650.000 تومان با 13 درصد رشد منفی به 4.050.000 تومان تقلیل پیدا کرده است.
- بانک و ابزارهای درآمد ثابت: نرخ بازدهی سپرده‌گذاری بانکی و یا سرمایهگذاری در اوراق با درآمد ثابت طی شش‌‌ماهه سالجاری به طور میانگین 10 درصد بوده است.
- بازار مسکن: میانگین نرخ یک متر واحد مسکونی در تهران در ابتدای سالجاری 11.041.000 تومان بوده که با 20 درصد رشد مثبت در شهریورماه به 13.259.000 تومان افزایش یافته است.
- بازار سرمایه: شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در ابتدای سالجاری 178.659 واحد بود که در ابتدای مهر ماه با 75 درصد رشد به 312.206 واحد افزایش پیدا کرد.
- تورم: نرخ رشد شاخص کل قیمت مصرف‌کننده خانوارها در کشور نیز در نیمه اول سالجاری از 164.3 واحد به 181.7 واحد رسیده و این یعنی آنکه نرخ تورم در این دوره 11 درصد بوده است.
بنابراین در بازه زمانی که نرخ تورم در کشور به 11 درصد رسیده و بازارهای ارز و سکه با کاهش مواجه شده و عملا سرمایهگذاری در آنها موجب زیان گردیده و یا بازدهی بازار مسکن در تهران حداکثر 20 درصد بوده است؛ فعالیت در بازار سرمایه بازدهی مثبت بسیار بسیار بیشتری را برای سرمایهگذاران به ارمغان آورده است.
از این رو طی سالجاری شاهد استقبال چشمگیر سرمایهگذاران برای دادوستد سهام در بورس و رکوردهای جدید در ثبت صف خرید مردم همزمان با عرضه اولیه سهام شرکت‌‌ها در بورس و فرابورس بودیم.
این رشدهای اعجاب‌‌انگیز در ارزش و تعداد معاملات سهام؛ توجه بسیاری را به خود جلب کرده و با توجه به روند بازدهی و محدودیت‌های بازار ارز و سکه و رکود اخیر در بازار مسکن؛ تعداد بسیار زیادی از سرمایهگذاران حقیقی و عمدتا تازه کار را در سالجاری برای بهره مندی از فرصت سرمایهگذاری و بازدهی مطلوب بورس روانه این بازار کرده است. این اتفاق بدون تردید بسیار مبارک است و اثرات مثبتی را برای اقتصاد ملی به ویژه در بلندمدت به ارمغان می‌آورد؛ اما رشد سریع قیمت‌های سهام به ویژه در سهام کوچک‌تر موجب شده تا برخی کارشناسان زنگ هشدار را در خصوص امکان شکل‌گیری حباب نرخ در برخی از سهام به صدا درآورند.
در چنین شرایطی شورایعالی بورس و مدیران ارشد بازار سرمایه می‌بایست علاقه روز افزون سرمایهگذاران و صاحبان سرمایه به این بازار را ارج نهاده و غنیمت شمرده و تدابیر، برنامه‌ریزی و اقدامات لازم را برای عرضه سهام جدید، عمق بخشیدن به بازار سرمایه و توسعه کیفی بازار به ویژه در زمینه افزایش شفافیت و اطلاع‌رسانی، نقدشوندگی، تنوع بیش از پیش ابزارهای مالی و فرهنگ‌سازی انجام دهند.
به رغم برخی هیجانات و رونق‌‌‌های مقطعی و حتی رشدهای دو سال اخیر در بازار سرمایه؛ وضعیت این بازار هنوز متناسب با ظرفیت‌‌ها و پتانسیل‌‌های بالقوه کشور و یا شرایط کشورهای مشابه نیست و نتوانسته‌ایم آنگونه که باید و شاید، از این بازار برای جذب نقدینگی‌‌های سرگردان جامعه و کمک به تامین‌مالی بنگاههای اقتصادی و خدمت به رشد و توسعه اقتصادی کشور بهره بگیریم.
در دنیای امروز بازار سرمایه و بازار پول دو بال کمک به تشکیل سرمایه ثابت و انجام سرمایهگذاری و تامین منابع‌‌مالی بنگاههای اقتصادی و کمک به توسعه اقتصادی کشورها هستند و هر دو در مسیر جذب، تجهیز و تامین منابع‌‌مالی جوامع مدرن و پیشرفته نقش‌‌آفرینی بسیار جدی دارند.
نعمت‌الله شهبازی
مدیر مسئول و صاحب‌امتیاز ماهنامه بورس و بانک