کارخانه سیمان‌‌آبیک بزرگترین واحد تولیدکننده سیمان ایران در سال 1348 در استان البرز تأسیس شد. واحد اول این مجموعه در سال 1352 با ظرفیت تولید 3500 تن کلینکر در روز و واحد دوم آن با ظرفیت 4000 تن در روز در سال 1358 به بهره‌‌برداری رسید. این مجموعه که نیم قرن از فعالیت آن می‌گذرد؛ با اجرای طرح‌های افزایش ظرفیت و توسعه، امروز به تولید روزانه 16 هزار و 500 تن کلینکر در روز رسیده و علاوه بر نیاز بازار داخل؛ به صادرات این محصول نیز مبادرت دارد و به موجب آن باعث ارزآوری برای کشور شده است.
به گزارش بورس‌وبانک؛ سیمان‌آبیک مدتی است وارد بازار سرمایه شده و محصولاتش را در بورس‌کالا به متقاضیان عرضه می‌‌کند. در نیمه دوم سال 88 واحد اول این مجموعه با ظرفیت 8500 تن در روز بهینه‌سازی شد و در بهار سال 1393 نیز با بهره‌برداری از واحد سوم به ظرفیت 8 هزار تن کلینکر در روز و تحقق توان تولید حدود 5 میلیون تن کلینکر در سال به بزرگترین واحد تولیدی سیمان کشور و یکی از بزرگترین کارخانه‌های سیمان خاورمیانه تبدیل شده است.
این شرکت که در حوزه محیط‌ زیست نیز اقدامات منحصربه‌‌فرد و ارزشمندی انجام داده؛ امروز در مسیر تولید سبز، محصول برتر و محیط‌ زیست سالم در حرکت است و این را شعار خود قرار داده تا به صنعت سبز تبدیل شود. در همین راستا و در خصوص کاهش آلاینده‌‌های هوا از طریق بهینه‌سازی الکتروفیلترها و فیلترهای کیسه‌ای، بهینه‌سازی مصرف انرژی با طراحی و تولید سیمان‌های مخلوط، توسعه فضای سبز، کنترل نشتی‌ها و بازیافت تمامی ضایعات و جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب در راستای رسالت توسعه پایدار گام‌های خوبی برداشته است.

در همین راستا و به همت سازمان بورس‌واوراق‌‌بهادار بازدیدی از شرکت سیمان‌‌آبیک با حضور تعدادی از خبرنگاران به منظور آشنایی بیشتر با مجموعه‌های صنعتی- تولیدی صورت گرفت و مدیران این شرکت در خصوص فرآیند و میزان تولید و صادرات این محصول پاسخگوی سؤالات خبرنگاران بودند که در ادامه می‌‌آید.
سالانه بیش از 10 میلیارد تومان برای حفظ محیط‌‌ زیست هزینه می‌‌شود
مهندس وثوق معاونت فنی شرکت سیمان‌‌آبیک در یک نشست خبری در پاسخ به سؤال خبرنگار «بورس‌وبانک» در خصوص مسائل زیست‌محیطی و کاهش آلاینده‌ها و اقدامات انجام شده شرکت سیمان‌آبیک در این خصوص گفت: همانگونه که مستحضرید؛ صنعت سیمان به نوعی به خاطر خروجی‌هایی که دارد؛ شرایط آلایندگی آن بسیار تحت رصد است. در همین راستا در پروژه‌هایی که در بحث افزایش ظرفیت اجرا کردیم؛ تمامی سیستم‌های غبارگیر و برج‌های خنک‌کن این مجموعه همگی از جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا بهره می‌برند. در حال حاضر 15 عدد الکتروفیلتر داریم و میزان غبار خروجی و گازهای آلاینده این مجموعه به صورت برخط و لحظه‌‌ای توسط سازمان محیط‌ زیست رصد می‌‌شود. ضمن‌آنکه همکاران و پرسنل زحمتکش شرکت سیمان‌آبیک در پروسه و فرآیند تولید با بهترین و باکیفیت‌ترین روش‌های نگهداری و تعمیرات؛ این سیستم‌ها را حفظ، نگهداری و بهره‌برداری می‌کنند.
مهندس وثوق با بیان اینکه سالانه حداقل حدود 10 میلیارد تومان برای حفظ شرایط زیست‌محیطی در خطوط تولید این مجموعه هزینه می‌شود، گفت: فضای سبز بسیار گسترده‌ای در این مجموعه احداث شده و در حال نگهداری است. در بحث زیست‌محیطی نیز در خصوص بحث مدیریت مصرف آب صنعتی و شرب؛ پرژه بهینه‌‌سازی مصرف و مدیریت منابع‌‌آبی در حوزه‌های صنعتی، شرب، کشاورزی، اطفاء‌حریق طراحی شده و برنامه‌ریزی جهت اجراء آن صورت گرفته است.
بر اساس این گزارش مهندس رجبی معاونت بازرگانی شرکت سیمان‌‌آبیک نیز در این نشست گفت: غیر از 15 الکتروفیلتر موجود؛ بیش از 130 دستگاه بک‌فیلتر در قسمت‌های مختلف کارخانه وجود دارد که این بک‌‌فیلترها کار غبارگیر را به صورت کامل‌تری انجام می‌دهند. در همین راستا به اضافه این 10 میلیارد تومان در حوزه بازرگانی نیز از ابتدای امسال تا الان بیش از 30 میلیارد تومان برای تامین قطعات یدکی مربوط به الکتروفیلترها و بک‌فیلترها هزینه شده و هزینه‌های بسیاری هم در ارتباط با نیروی‌انسانی که وظیفه نگهداری مصرف انرژی را دارند؛ صورت گرفته است و همچنان ادامه دارد.

مهندس مقصودی معاونت مالی شرکت نیز در خصوص اقدامات سیمان‌آبیک در حوزه زیست‌محیطی گفت: شرکت سیمان‌آبیک منتهی‌الیه غربی استان البرز واقع شده است و در تقسیمات جغرافیایی جزء محدوده ساوجبلاغ محسوب می‌شود. در سال 48 که کلنگ احداث سیمان‌آبیک بر زمین زده شد؛ با توجه به وجود منابع‌آبی و سفره‌های زیرزمینی که در این منطقه بود؛ درختکاری‌های گسترده‌ای در این منطقه انجام شده است و در حال حاضر 220 هکتار فضای سبز وجود دارد.
به گفته وی از لحاظ استانداردهای قانونی معادل 25 درصد فضای صنعتی باید فضای سبز ایجاد شود؛ این در حالی است که محدوده‌ای که در این شرکت ایجاد شده؛ بسیار بیشتر از حد استانداردهای لازم است.
مهندس مقصودی همچنین گفت: متاسفانه به دنبال کاهش نزولات آسمانی و منابع‌آبی کشور، سفره‌‌های زیرزمینی هر سال در حال کاهش است؛ بنابراین استراتژی اصلی مجموعه حفظ همان 220 هکتار فضای سبز است و در حال حاضر هیچ برنامه توسعه‌ای برای افزایش درختکاری نداریم.
وی با اشاره به ایجاد کمربند فضای سبز در کنار جاده گفت: یک فضای سبز هم در داخل خود کارخانه و شهرک مسکونی وجود دارد که توسط مسئولان ایجاد شده است. قابل ذکر است که 80 هکتار این میزان فضای سبز موجود به وسیله آبیاری قطره‌ای حفظ و نگهداری و مابقی آن هم به روش سنتی آبیاری می‌شود.
به گفته وی با توجه به محدودیت منابع‌آبی؛ اولویت، حفظ فضای سبز موجود است و برای نگهداری و حفظ این فضای سبز پیمانکاری فضای سبز ماهیانه 450 میلیون تومان و سالیانه 6 میلیارد تومان جهت نگهداری اعم از نیروی‌انسانی و هزینه‌های مربوط به نگهداری، کود، سم  و ... هزینه می‌شود.
مهندس مقصودی با تاکید بر اینکه استراتژی اصلی شرکت حفظ همین فضای سبز موجود است، گفت: دو عامل اصلی گرم شدن کره‌زمین و محدودیت‌های منابع‌آبی باعث از بین رفتن فضاهای سبز موجود می‌شود که نگهداری و حفظ آنها؛ بزرگترین هنر مسئولان در مقطع کنونی است.
مهندس وثوق همچنین در این بازدید در خصوص طرح‌های توسعه‌ای شرکت گفت: با توجه به سیر صعودی مصرف سیمان طی سال‌های 82 و 83؛ دو پروژه سنگین و بزرگ در این شرکت راه‌اندازی شد که به موجب آن در واحد اول ظرفیت مجموعه از 3500 تن به 8500 تن افزایش یافت و واحد دوم نیز واحد 8 هزار تنی بود که در مجموع با تولید روزانه 16 هزار و 500 تن کلینکر؛ بزرگترین تولیدکننده صنعت سیمان در کشور محسوب می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه تکنولوژی در نظر گرفته شده برای این واحدها همگی از تکنولوژی‌های روز شرکت‌های اروپایی است، گفت: البته واحد اول این مجموعه به نوعی بزرگترین پروژه افزایش ظرفیت در دنیا محسوب می‌شود؛ به گونه‌ای که ظرفیت آن از 3100 تن به 8500 تن ارتقاء پیدا کرده و در حال بهره‌برداری است. واحد دوم هم به صورت خط جدید با ظرفیت 8 هزار تن در سال 93 به بهره‌برداری رسید.
مهندس وثوق با اشاره به اینکه علیرغم تحریم‌های ظالمانه در حال حاضر عمده خدمات و تجهیزات موردنیاز شرکت در داخل کشور تامین می‌شود، گفت: در حال حاضر تمامی واحدهای این مجموعه در حال بهره‌برداری و تولید هستند.  
معاونت فنی شرکت سیمان‌‌آبیک در ادامه به موضوع انرژی اشاره کرد و گفت: تجهیزات و تکنولوژی به کار رفته در کوره و کلساینر واحدهای تولید کلینکر شرکت سیمان‌‌آبیک این امکان را فراهم می‌کند تا از سوخت گاز و یا مازوت جداگانه و یا به صورت همزمان در فرآیند پخت و تولید کلینکر مورد استفاده قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه متاسفانه صنعت سیمان طی چند سال اخیر به علت محدودیت‌های اعمال شده جهت مصرف برق‌وگاز دچار صدمات زیادی شده است، خاطرنشان کرد: طی سال‌های اخیر در شش ماهه اول سال با محدودیت مصرف برق و در شش ماهه دوم سال با محدودیت مصرف گاز مواجه هستیم که البته به علت جلوگیری از آلودگی محیط‌ زیست استفاده از سوخت مازوت میسر نمی‌باشد که همین مسأله نیز منجر به کاهش تولید و افت ظرفیت می‌شود.
مهندس وثوق در ادامه افزود: تصور کنید واحدهای تولیدی شرکت سیمان‌آبیک با ظرفیت اسمی 16 هزار و 500 هزار تن کلینکر در روز که در صنعت سیمان کشور بسیار تعیین‌کننده و اثرگذار است و همچنین با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی این شرکت در محدوده 3 الی 4 استان؛ ‌کاهش تولید و عرضه بازار به علت محدودیت‌های اعمال شده در مصرف انرژی تا چه اندازه می‌تواند در روند تولید و همچنین بنگاهداری شرکت تاثیرگذار باشد.

پورابولی مشاور شرکت سیمان فارس و خوزستان نیز در خصوص وضعیت انرژی گفت: به طور متوسط برای تولید هر تن سیمان بین 100 تا 120 کیلو وات برق و حدود 100 متر مکعب گاز یا 100 لیتر مازوت استفاده می‌‌شود که این دو حامل انرژی توأما مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.
مهندس کامکار سرپرست مدیریت مجتمع سیمان‌‌آبیک نیز در این نشست خبری در خصوص صادرات این مجموعه چنین توضیح داد: طی سال‌های 98، 99 و 1400 به کشورهای حوزه خلیج‌فارس و عراق صادرات داشتیم، اما امسال با توجه به اینکه از نیمه خرداد تا نیمه شهریور ماه محدودیت مصرف برق داشتیم؛ سیاست بر این بود که بیشتر کلینکر تولیدی برای مصرف داخلی و نیاز بازار داخل تامین شود تا دچار کمبود در عرضه این محصول نباشیم، اما به محض برطرف شدن محدودیت‌‌ها مجددا صادرات شرکت آغاز شده است.
وی گفت: در همین راستا محموله 20 هزار تنی کلینکر را به کشور عراق فروختیم که صادرات آن در حال انجام است و اگر انشاالله تولید پایدار و مستدام باشد؛ می‌‌توانیم این روند را ادامه دهیم.
به گفته وی در شرایطی که معمولا این فصل سال محدودیت گاز داریم و شرکت سیمان‌آبیک در شعاع 80 کیلومتری تهران و استان البرز قرار دارد و از سوی دیگر معمولا به ما اجازه استفاده از سوخت دوم را نیز نمی‌دهند، اما در حدود 50 درصد تولید اجازه استفاده از گاز داریم که این محدودیت هم از امروز شروع می‌شود و تا بهبود شرایط آب‌وهوایی و کاهش مصرف خانگی ادامه دارد.
مهندس کامکار با تاکید بر اینکه اولویت مجموعه تامین نیاز داخل است، خاطرنشان کرد: البته اگر مازاد تولید کلینکر داشته باشیم؛ مشتری برای صادرات وجود دارد و امکان صادرات هم داریم، اما تا امروز همه تولیدات شرکت صرف تامین نیاز داخل کشور شده و در بورس کالا عرضه می‌شود.
وی تاکید کرد: بر اساس سیاستی که کارگروه صادرات انجمن صنفی سیمان انجام داده است؛ قیمتی را در مبادی خروجی تعیین کرده‌اند که شرکت‌ها ملزم هستند با آن قیمت اقدام به فروش سیمان کنند. در نتیجه معمولا شرکت‌هایی که به آن حوزه نزدیک‌تر باشند؛ با حاشیه سود بالاتری اقدام به فروش می‌کنند و شرکت‌هایی که فاصله بیشتری دارند؛ با حاشیه سود کمتری اقدام به فروش می‌کنند.
به گفته وی به طور کلی صنعت سیمان یک صنعت لوکال است و در شعاعی مشخص باید دنبال مصرف‌کننده بود و به دلیل خاصیتی که دارد اگر به مناطق دورتری ارسال شود؛ از لحاظ حمل‌ونقل صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
مهندس کامکار در ادامه در خصوص تامین سیمان موردنیاز مسکن و ساخت‌وساز گفت: در خصوص مسکن دو هیات خارجی با هماهنگی وزارت راه‌وشهرسازی از کارخانه سیمان‌آبیک بازدید داشتند و اطلاعات تولیدی شرکت را گرفتند و برنامه‌‌های خود را اعلام کردند، اما هنوز به صورت جدی فعالیتی انجام نشده است.
در همین راستا مهندس پورابولی در خصوص شرایط تولید طی شش ماهه دوم سال نیز چنین توضیح داد: با توجه به پروژه‌هایی که در شرکت سیمان‌آبیک اجرا شده؛ باعث شده است که از نظر ظرفیت بزرگترین شرکت در کشور محسوب شویم. البته ما برای پروژه جدید جهت افزایش ظرفیت برنامه‌ریزی نداریم؛ بلکه پروژه‌‌های بهبود را در دستور کار خود داریم تا بتوانیم روند تولید را سرعت ببخشیم و این موضوع در سیاست کاری شرکت تعریف و نهادینه شده است.
وی با تاکید بر اینکه ظرفیت تولید شرکت در شرایط فعلی 300 هزار تن است، گفت: اما متاسفانه در بازار تقاضای زیادی وجود ندارد. به طور مثال در مرداد ماه در بورس‌کالا 310 هزار تن سیمان عرضه کردیم که از این میزان تنها حدود 180 هزار تن به فروش رفت؛ این در حالی است که با مدیریت قابل‌توجه در شرایطی که با محدودیت برق مواجه بودیم؛ توانستیم تقاضا و نیاز موجود در بازار را به خوبی پوشش دهیم.
وی در پایان با تاکید بر اینکه افزایش قیمت سیمان دست ما نیست و بورس‌‌کالا بر اساس عرضه‌وتقاضا و فرمول‌های مشخص شده تعیین‌‌کننده قیمت‌‌هاست، در خصوص مسکن ملی نیز گفت: هنوز در بخش مسکن ملی، ساخت‌وسازی شروع نشده؛ این در حالی است که تجربه ثابت کرده طی شش ماهه دوم سال به جز مهر و آبان؛ مابقی ماه‌‌ها مصرف و تقاضای سیمان روند کاهشی را طی می‌کند.

معصومه صالحی